۱۰ مزیت اهدای خون برای اهدا کننده
با اهدای خون، نه تنها سلامت فرد به خطر نمی افتد ، بلکه ضمن کمک به سلامت خود، نجات بخش زندگی دیگران نیز خواهد شد
اهدای خون از جمله کمک‌های نوع دوستانه‌ای است که می‌تواند حیاتی دوباره به انسان‌ها ببخشد و درد و رنج ناشی از بیماری را بکاهد، سلامتی را به بیمار هدیه دهد و باعث شادی و نشاط اهداکننده شود
اهدای خون علاوه بر این که عملی نیکوکارانه است، مزایای زیادی هم برای سلامتی دارد.
بدن هر فرد بالغ، بین ۱۷ تا ۶۵ سال با وزن متوسط ۵۰ کیلوگرم دارای ۵/۵ تا ۶ لیتر خون است. این افراد با اهدای خون، نه تنها سلامتشان را به خطر نمی‌اندازند، بلکه ضمن کمک به سلامت خود، نجات بخش زندگی دیگران نیز خواهند شد
فواید خون دادن
به طور خلاصه فواید خونگیری و اهدای خون شامل موارد زیر می شود:
- کاهش بیماری های قلبی و عروقی
- تضمین سلامت کبد
- کنترل یا کاهش وزن
- کاهش خطر ابتلا به سرطان
- پیشگیری از هموکروماتوز
- تقویت تولید سلول های جدید خونی
نکات مهم در اهدای خون و پیشگیری از عوارض
برای اینکه بتوانیم از فواید خون دادن بهره مند شویم لازم است تا با رعایت برخی نکات عوارض آن را کاهش دهیم. در ادامه نکات مهم در اهدای خون و پیشگیری از عوارض آن را بیان می کنیم:
- قبل از اهدای خون به رژیم غذایی خود توجه کنید و سعی کنید از منابع غذایی حاوی آهن استفاده کنید.
- ۴۸ ساعت قبل از خون دادن مصرف آسپرین را قطع کنید.
- شب قبل از اهدای خون خواب کافی داشته باشید.
- قبل از اینکه به مرکز خونگیری مراجعه کنید از انجام فعالیت های شدید و ورزش های سنگین خودداری کنید.
- چند ساعت قبل از خونگیری مایعات و آب کافی بنوشید. سعی کنید بدن خود را هیدراته نگه دارید.
- بهتر است ناشتا خون ندهید. حتما وعده غذایی قبل از خون دادن را کامل میل کنید.
- پس از خون دادن می توانید میان وعده سبک مصرف کنید اما اگر سابقه حالت تهوع دارید بهتر است مواد غذایی زیادی نخورید.
- بعد از اهدای خون برای کاهش عوارض خون دادن مدتی روی تخت دراز بکشید و استراحت کنید.
- بهتر است بعد از خون دادن کارهای سنگین انجام ندهید. همچنین بعد از خون دادن رانندگی نکنید.
این مطلب، شما را با ۱۰ مزیت خون دهی برای فرد اهداکننده آشنا می‌کند
۱- جریان خون بهبود می یابد
اهدای خون مکرر با کاهش غلظت خون به بهبود جریان خون کمک می کند
به این ترتیب لایه داخلی عروق نیز کمتر دچار آسیب و گرفتگی می شود، مجله اپیدمیولوژی آمریکا مقاله‌ای منتشر کرده که نشان می دهد اهدای خون می تواند خطر سکته قلبی و سکته مغزی را کاهش دهد اهداکنندگان خون نسبت به سایر افراد کمتر در بیمارستان بستری می شوند و در صورت بستری شدن به تعداد روز‌های کمتری برای بهبود نیاز پیدا می کنند
۲- بیماری‌های نهفته آشکار می شوند
اهدای خون می‌تواند در کشف بیماری‌های نهفته در اهداکنندگان کمک کننده باشد، زیرا قبل از خون گیری از فرد، معاینه می‌شود و آزمایش انجام می‌گیرد این افراد باید از لحاظ
دمای بدن،
ضربان قلب،
فشارخون،
میزان هموگلوبین خون
و کم خونی بررسی شوند
پس از اهدا نیز خون به آزمایشگاه فرستاده می‌شود
و از لحاظ بیماری‌های مختلف از جمله
هپاتیت و …
تحت‌بررسی قرار می گیرد اگر جواب هر یک از این آزمایش‌ها مثبت باشد، بلافاصله به شما اطلاع داده می شود، بنابراین با اهدای خون مکرر می توانید از سلامت خود نیز مطمئن شوید البته این موضوع دلیل نمی‌شود مراجعه سالیانه به پزشک را کنار بگذارید
۳- سطح آهن خون متعادل می ماند
افراد بالغ و سالم حدود ۵ گرم آهن در بدن خود دارند.
این آهن اغلب در گلبول‌های قرمز خون و مغز استخوان جای می گیرد
با هر واحد خون اهدایی معمولا یک چهارم از ۱ گرم آهن بدن کم می شود این میزان را می توان با مصرف غذا‌های حاوی آهن طی هفته‌های بعد از اهدا جبران کرد
اهدای خون به تنظیم میزان آهن خون و جلوگیری از تجمع بیش از حد آن در بدن کمک می کند در صورتی که آهن خون از حد مجاز بالاتر برود، این عنصر در ارگان‌های مختلف بدن مثل کبد، پانکراس، بیضه ها، تخمدان ها، پوست، مفاصل و… تجمع پیدا می کند. این وضعیت که تحت‌عنوان بیماری هموکروماتوز شناخته می شود به ارگان‌های بدن آسیب جدی وارد می کند
هموکروماتوز می تواند ارثی باشد یا بر اثر اعتیاد به الکل، کم‌خونی یا اختلالات دیگر ایجاد شود. اهدای خون مکرر به کاهش سطح بالای آهن در بدن و حفظ سلامت ارگان‌ها کمک می کند
۴- طول عمر بیشتر می شود
کمک به دیگران یکی از راه‌های افزایش طول عمر است
مطالعات در زمینه ارتباط سلامت روان و جسم نشان داده اند افرادی که با اهداف نوع دوستانه خون خود را اهدا می کنند، نسبت به کسانی که فقط برای حفظ سلامت خود یا مقاصد مالی خون می دهند، در ۴ سال بعد از اهدا کمتر با خطر مرگ بر اثر بیماری مواجه می شوند
اگرچه اهدای خون برای سلامت فرد اهداکننده مفید است، اما نباید فراموش کرد این اقدام با هدف کمک و نجات جان دیگران انجام می شود با هر بار اهدای خون می توان زندگی ۳ نفر را نجات داد نیاز به خون همیشه در تمام نقاط جهان مطرح است، بنابراین نباید نقش اهداکنندگان را دست کم گرفت.
۵- از بیماری‌های کبد پیشگیری می شود
وجود کبد برای بدن بسیار مهم است
کبد به متابولیسم ویتامین ها، مواد معدنی، پروتئین ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها کمک می کند،
کبد همچنین گلوکز، ویتامین‌ها و مواد معدنی را در خود ذخیره می‌کند و در تصفیه خون و سم زدایی از آن نقش دارد
اهدای خون به کاهش خطر بیماری‌های کبدی مرتبط با افزایش آهن خون کمک می کند. زیاده‌روی در مصرف غذا‌های سرشار از آهن میزان این عنصر را در بدن بالا می برد از آنجایی که فقط مقدار معینی از آهن جذب بدن می شود، آهن اضافی در قلب، کبد و پانکراس ذخیره می شود. این موضوع به نوبه خود خطر سیروز و نارسایی کبد، آسیب به پانکراس و مشکلات قلبی را افزایش می دهد
۶- کاهش وزن آسان‌تر می شود
اهدای خون مکرر به کاهش وزن کمک می کند، این موضوع برای افراد چاق و کسانی که در معرض خطر بیماری‌های قلبی عروقی قرار دارند، مفید است
درواقع، با هر بار اهدای خون نزدیک به ۶۵۰ کالری حاصل از چربی سوخته می‌شود.
با این حال نباید به قصد کاهش وزن خون اهدا کرد همچنین نباید با فاصله خیلی کم انجام شود. توصیه می شود قبل از اهدا با پزشک خود مشورت کنید تا دچار مشکل نشوید
۷- خطر سکته قلبی پایین می آید
تحقیقات نشان داده اند اهدای خون می تواند خطر سکته قلبی را به خصوص در آقایان به میزان زیادی کاهش دهد،
گلبول قرمز در مرکز خود پروتئینی قرمزرنگ به نام هموگلوبین دارد. داخل این پروتئین نیز یک آهن ۲ بار مثبت (Fe++) قرار گرفته که به اکسیژن می چسبد و آن را به نقاط مختلف بدن می‌رساند
مردان بالغ به ۵/۸ میلی گرم آهن و خانم‌های بالغ در سنین باروری به ۹/۱۸ میلی‌گرم از این عنصر در روز نیاز دارند، آهن مورد نیاز می تواند از منابع گیاهی و حیوانی وارد بدن شود مصرف بیش از حد آهن باعث تجمع آن در بدن می‌شود و میزان رادیکال‌های آزاد را افزایش می ده، همچنین باعث اکسید شدن کلسترول می‌شود، کلسترول اکسیدشده به دیواره‌های داخلی رگ می‌چسبد و باعث ایجاد پلاک و گرفتگی می شود. این مساله نیز در طولانی مدت خطر سکته را افزایش می دهد
با اهدای خون مکرر سطوح آهن متعال می‌شود، بازسازی خون سریع‌تر انجام می گیرد و اکسیداسیون کلسترول کمتر می شود به این ترتیب خطر سکته نیز کاهش می یابد
طبق بررسی منتشر شده در مجله اپیدمیولوژی آمریکا، اهدای خون مکرر می‌تواند خطر سکته قلبی را تا ۸۸ درصد کاهش دهد.
۸- خطر ابتلا به سرطان کاهش می یابد
با اهدای خون ذخایر آهن در سطح متناسبی باقی می ماند. این موضوع به کاهش خطر سرطان‌های مختلف مثل
سرطان گلو و… کمک می کند.
سرطان معمولا با بالا رفتن آهن خون از حد مجاز در ارتباط است.
۹- خونسازی افزایش پیدا می کند
بعد از هر بار اهدا، بدن سعی می‌کند خون از دست رفته را دوباره تامین کند. اهدای خون مکرر، تولید سلول‌های جدید خونی را افزایش می دهد و از این طریق به حفظ سلامت و افزایش سرعت بهبود زخم‌ها و آسیب‌های بافتی کمک می کند
۱۰- عملکرد مغز بهبود می یابد
با اهدای خون مکرر و بهبود جریان خون، عملکرد مغز ثبات بیشتری پیدا می کند
به این ترتیب، میزان تمرکز افزایش می‌یابد و از استرس‌های ناشی از عدم تمرکز کاسته می‌شود. با کاهش استرس خطر ابتلا یا پیشرفت بسیاری از بیماری‌ها نیز کاهش می‌یابد. استرس همچنین یکی از عوامل پیری زودرس است، بنابراین با اهدای خون مکرر می‌توان به سلامت و زیبایی پوست نیز کمک کرد
تغییرات پس از اهدای خون در بدن
از دست دادن بیش از اندازه خون می تواند خطرناک باشد اما اهدای داوطلبانه نیم لیتر از خون باعث تغییرات مفیدی در سیستم گردش خون می شود. خون دادن می تواند تا مدت کوتاهی فشار خون افراد را کاهش دهد. توصیه می شود حتی اگر شرایط اهدای خون ندارید اما از فشارخون رنج می برید از روش فصد خون استفاده کنید. برای این کار حتما مرکز فصد خون معتبر و مجهزی را انتخاب کنید.
کاهش سریع خون باعث به وجود آمدن سرگیجه و ضعف در فرد می شود.
در یک لیتر خون حدود ۵ میلییارد گلبول قرمز و ۲۰۰ میلیون سلول خونی و حدود ۵ تا ۱۰ میلیون گلبول سفید وجود دارد. طبیعی است که با کاهش نیم لیتری خون تغییرات خاصی در بدن به وجود آید.
مدت زمان جبران تغییرات پس از اهدای خون
تغییرات پس از اهدای خون در بدن شامل موارد زیر می شود:
- ۲۰ دقیقه پس از خون دادن، گردش خون نظم مجدد خود را پیدا می کند.
- ۲۴ ساعت پس از اهدای خون مایع از دست رفته در خون جبران خواهد شد.
- ۴۸ ساعت پس از اهدای خون پروتئین از دست رفته خون جبران می شود.
- ۲ هفته پس از اهدای خون گلبول های حذف شده جایگزین خواهند شد.
- ۸ هفته پس از اهدای خون آهن از دسته رفته در مردان جبران خواهد شد و به تعادل کامل می رسد. تعادل آهن خون در زنان می تواند تا ۱۲ هفته طول بکشد.
سخن آخر
خون دادن یکی از روش های درمانی برای بهبود سلامت جسمانی است. فواید خون دادن خیلی بیشتر از عوارض خون دادن است. همچنین شما با اهدای خون علاوه بر بهره مندی از فواید جسمی آن برای خود باعث نجات ۳ بیمار دیگر از رنج و مرگ می شوید. با رعایت چند نکته ساده و توجه به رژیم غذایی می توان به طور منظم خون داد و از مزایای آن استفاده کرد. امیدواریم این بار شما داوطلب اهدای خون باشید.
